Hoe duurzaam zijn jouw pannen eigenlijk? In de keuken draait alles om gemak. We willen graag zo snel mogelijk een heerlijke maaltijd op tafel zetten. We willen het liefst een pan die niet aanbakt en makkelijk te reinigen is, als het even kan ook nog in de vaatwasser. Fabrikanten springen daar natuurlijk op in met allerlei magische pannen. Denk maar aan de grote hoeveelheid anti-aanbakpannen die de markt domineren.
Maar de deskundigen zijn het er nog niet over eens. Een anti-aanbaklaag is namelijk Teflon en deze bevat de stof PFOA (vanaf 2015 verboden). Deze stof is bij (over)verhitting niet goed voor de gezondheid. Let maar eens op de walm en geur als je de pan per ongeluk teveel hebt verhit. Echt niet fijn! Bovendien doe je niet lang met dit soort pannen. Vaak zie je dat de bodem wat los raakt. En Teflon dat wil je toch echt niet in je lijf hebben… dus weg ermee! Maar wat nu? Een gezond alternatief, maar welke dat is nog niet zo makkelijk. Ze zijn er wel, maar zeker niet de goedkoopste pannen. De meeste van deze zijn bij goed gebruik onverslijtbaar. Een pan dus voor het leven en daarmee een duurzaam alternatief!
Nieuwe generatie anti-aanbakpan
We wilden er eigenlijk juist vanaf, maar de nieuwe generatie anti-aanbak pannen willen we toch even noemen. Deze pannen bevatten een keramische Thermolon laag. Thermolon heeft dezelfde werking als Teflon maar is geheel vrij van PFOA. Hierdoor komen er geen schadelijke gassen vrij tijdens het bakken en braden. Bijkomend voordeel is dat de productie van deze groene anti-aanbakpannen tot de helft minder energie vraagt wat weer goed is voor het milieu. We begrijpen dat velen onder ons de magische anti-aanbakpan niet meer kunnen missen. Kies dan altijd voor een pan met een Thermolon coating. Voorbeelden van pannen met een keramische thermolon laag zijn: Green Pan en Kitchen & More
Grootmoederspan (gietijzer)
Een van de meest duurzame pannen is van gietijzer. Bij normaal gebruik zijn deze pannen eigenlijk niet kapot te krijgen. Daarnaast zijn de bakeigenschappen ongeëvenaard. De meeste gietijzeren pannen bevatten aan de binnenkant een geëmailleerde laag die eigenlijk onverslijtbaar is. Van oorsprong wordt deze pan vaak gebruikt om vlees in te braden, maar de pan is eigenlijk overal voor in te zetten. Persoonlijk vind ik een gietijzeren pan eigenlijk het beste alternatief voor de anti-aanbak hapjespan. Roerbakken of het bakken van vlees of vis gaat ook hierin uitstekend en hij bakt eigenlijk nauwelijks aan. Ze mogen in de vaatwasser, maar pas op met de niet geëmaneerde delen, die kunnen gaan roesten. Eigenlijk is het enige echte nadeel van deze pan dat hij loodzwaar is. Spierballen zijn dus gewenst J Maar verder is het de meest duurzame keuze die je kunt maken.
Hard-geanodiseerd aluminium pan
Wil je wel de bakvoordelen van gietijzer en het gemak van een aluminium pan dan kom je terecht bij hard-geanodiseerd aluminium pannen. Door een speciaal productieproces is de aluminiumoppervlakte vrijwel volledig non-poreus, waardoor het eten niet aanbakt. In tegenstelling tot een anti-aanbakpan wordt het voedsel mooi bruin en karamelliseert waardoor je dat lekkere korstje krijgt. De pannen zijn sterk en kunnen zelfs met een schuurspons worden gereinigd. Ik zou ze
niet in de vaatwasser doen. Dit gaat echt ten koste van de levensduur. Nadeel van deze pan is dat ze ongeschikt is voor inductie. Voorbeeld van hard-geanodiseerd aluminium pannen vind je bij Calphalon.
Roestvrijstalen pan
Roestvrijstaal of RVS is natuurlijk geweldig materiaal wat eigenlijk niet kan verslijten. Mijn advies is dan ook, schaf voor de basispannen RVS pannen aan. Ik bedoel hiermee vooral de kookpannen. Let erop dat de grepen ook van rvs zijn i.p.v. van kunststof. Wie kent het niet dat de steel of de greep kapotgaat (en de pan eigenlijk nog goed is) Kijk ook kritisch naar de deksels. Ook hier geldt weer… een deksel van volledig rvs is het best. Vaak zie je ook deksels van glas. Meestal hebben deze ook een greep van kunststof of hout. Beide zijn onderhevig aan slijtage en zullen de levensduur van de set aanzienlijk verkorten. Een RVS pannenset met RVS grepen gaat in principe een leven lang mee. Ook is RVS uitstekend bestand tegen de vaatwasser. Er zijn ook wokken en koekenpannen op de markt van RVS. Mijn ervaring is dat alleen de hele dure pannen, bijvoorbeeld de pannen van Demeyre, een goed alternatief zijn. Het blijft wel opletten, want deze pannen zijn zeer temperatuur gevoelig. De goedkopere RVS pannen zijn vaak zeer gevoelig voor aanbakken en zullen je niet van de anti-aanbakpan weerhouden.
Conclusie: wat is de meest duurzame pan?
Je moet het hem meegegeven, een anti-aanbakpan is een echte topper en alleskunner en eigenlijk alles erin ‘lukt’. Eigenlijk is geen enkel alternatief die dat ook kan. Wel is de bak- en braadkwaliteit matig. Vergelijk het met de magnetron. Het eten is warm, maar lekker? Daarnaast is de levensduur beperkt en daarmee niet erg duurzaam. Wil je dus de anti-aanbakpan de deur uitdoen, dan wordt het tijd op goede alternatieven in huis te halen. Elk gerecht vraagt namelijk om een specifieke pan. Je merkt uiteindelijk dat dat de smaak ten goede komt. Vlees met een gekarameliseerd laagje is zoveel lekkerder dan de kleurloze variant. Daarnaast is het belangrijk met aandacht te koken omdat een juiste temperatuurregulering belangrijk is voor het juiste resultaat. Verder is eigenlijk de vaatwasser de grote boosdoener in het verhaal. Eigenlijk voor alle pannen waarin je wilt bakken of braden. Met de hand afwassen is en blijft het beste. Wil je toch alles laten opknappen door de vaatwasser, dan is mijn ervaring dat een goede gietijzeren pan met geëmailleerde laag wel wat kan hebben.
Er zijn dus voldoende vervangers voor de anti-aanbakpan en als je goede keuzes maakt, kun je in principe volstaan met een, wat uitgebreidere, pannenset voor het leven. Probeer niet gelijk alles compleet te hebben en ervaar wat voor jou het beste werkt. Laat je keukengereedschap langzaam groeien en uiteindelijk heb je een mooie mix van nieuw en oud!
Klik hier voor gezonde voeding die jouw huid beschermd tegen huidveroudering.
